Bản đồ - Ushuaia

Ushuaia là thủ phủ của tỉnh Tierra del Fuego, miền nam Argentina. Với dân số gần 75,000 người và tọa lạc ở vĩ độ 54 độ Nam, đây thường được coi là thành phố cực nam của thế giới. Được mệnh danh là Siberia của phương nam, Ushuaia nằm trên một vịnh rộng bên bờ biển phía nam của đảo Isla Grande de Tierra del Fuego, được bao bọc ở phía bắc bởi dãy núi Martial và phía nam là eo biển Beagle. Đây là khu đô thị duy nhất thuộc bộ Ushuaia, có diện tích 9.390 km2 (3.625 dặm vuông). Thành phố được thành lập vào ngày 12 tháng 10 năm 1884 bởi Augusto Lasserre và lúc ấy nằm ven eo biển Beagle được bao quanh bởi dãy núi của sông băng Martial, ở vịnh Ushuaia. Ngoài việc là trung tâm hành chính của đảo Đất Lửa (Tierra del Fuego), đây còn là một cảng công nghiệp nhẹ và trung tâm du lịch. Ushuaia nằm cách bán đảo Nam Cực khoảng 1.100 kilômét (680 dặm) về phía nam và là một trong năm thành phố cửa ngõ của Nam Cực được quốc tế công nhận.

Người Selk'nam, còn được gọi là Ona, lần đầu tiên đến đảo Đất Lửa khoảng 10.000 năm trước. Nhóm người bản địa phía nam của hòn đảo, bộ lạc Yaghan (còn được gọi là Yámana), chiếm đóng toàn bộ khu vực mà bây giờ thuộc Ushuaia, sống trong những cuộc xung đột liên tục với các cư dân phía bắc của hòn đảo.

Trong phần lớn nửa sau của thế kỷ 19, phần phía đông của đảo Đất Lửa có rất nhiều dân cư không phải là công dân của Argentina, bao gồm một số người Anh. Ushuaia được các nhà truyền giáo người Anh thành lập một cách không chính thức, theo các cuộc điều tra trước đây của Anh, từ rất lâu trước khi những công dân Argentina hoặc đại diện của chính phủ đến định cư lâu dài. Tàu Anh HMS Beagle, dưới sự chỉ huy của Thuyền trưởng Robert FitzRoy, lần đầu tiên đến được eo biển vào ngày 29 tháng 1 năm 1833, trong chuyến đi đầu tiên khảo sát hòn đảo. Thành phố ban đầu được đặt tên bởi các nhà truyền giáo người Anh đầu tiên bằng cách sử dụng tên Yámana bản xứ. Phần lớn lịch sử ban đầu của thành phố và vùng nội địa của nó được mô tả trong cuốn sách của Lucas Bridges, một phần của Trái Đất (1948). Cái tên Ushuaia xuất hiện lần đầu trong các bức thư và báo cáo của Hội Truyền giáo Nam Mỹ ở Anh. Nhà truyền giáo người Anh Waite Hockin Stirling đã trở thành người Châu Âu đầu tiên sống ở Ushuaia khi ông sống cùng với người Yámana từ ngày 18 tháng 1 đến giữa tháng 9 năm 1869. Vào năm 1870, nhiều nhà giáo sĩ Anh đã thành lập một khu định cư nhỏ.

Trong năm 1872, 36 lễ rửa tội và bảy cuộc hôn nhân cùng với ca sinh người gốc châu Âu đầu tiên (Thomas Despard Bridges) ở đảo Đất Lửa đã được ghi nhận. Ngôi nhà đầu tiên được xây dựng ở Ushuaia là một ngôi nhà ba phòng được xây sẵn được chuẩn bị ở Quần đảo Falkland vào năm 1870 cho Reverend Thomas Bridges. Một phòng dành cho gia đình Bridges, phòng thứ hai dành cho cặp vợ chồng người Yámana, trong khi phòng thứ ba dùng làm nhà nguyện.

Thomas Bridges thành thạo ngôn ngữ Yaghan và thậm chí có thể giao tiếp bằng ngôn ngữ Ona ở một trình độ thấp hơn. Công việc truyền giáo của ông chủ yếu hướng vào bộ lạc Yaghan. Từ Yamana chỉ đơn giản có nghĩa là "người" trong ngôn ngữ Yaghan. Ông đã viết một từ điển ngôn ngữ Yaghan, bản thảo gốc trong đó được lưu trữ trong Bảo tàng Anh ở Luân Đôn. Vì người Yaghan không có khả năng viết chữ và cũng không có phương tiện để viết, Thomas Bridges phải xây dựng một bảng chữ cái phù hợp với ngữ âm của ngôn ngữ này. Bản thảo gốc đã bị mất ba lần nhưng đã được phục hồi và gần như được xuất bản dưới một cái tên không chính xác. Nhiều hơn một bảng chữ cái đã được sử dụng trong những năm qua trong quá trình hoàn thiện từ điển này. Nhiều bản thảo được viết trong gần nửa thế kỷ trước khi nó được chính thức xuất bản. Natalie Goodall đã có công trong việc tái bản cuốn từ điển vào năm 1987 và cung cấp những hiểu biết có giá trị về lịch sử công việc của Thomas Bridges. Các bản sao của từ điển cung cấp tài liệu về các chữ cái và cách phát âm được sử dụng ở nhiều khía cạnh khác với bảng chữ cái được sử dụng trong ngôn ngữ tiếng Anh.

Trong năm 1873, Juan và Clara Lawrence là những công dân Argentina đầu tiên đặt chân đến Ushuaia để giảng dạy trong trường học. Cùng năm đó, Julio Argentino Roca, người sau này từng là Tổng thống Argentina hai nhiệm kỳ, thúc đẩy việc thành lập một nhà tù hình sự cho những phạm nhân tái phạm, được mô hình hóa theo các nhà tù ở Tasmania, Úc, nhằm biến nơi đây thành một khu định cư lâu dài của Argentina cũng như giúp thiết lập chủ quyền của Argentina trên toàn bộ đảo Đất Lửa. Nhưng chỉ sau khi hiệp ước biên giới năm 1881 giữa Chile và Argentina được ký kết, mới có những nỗ lực chính thức được tiến hành để thiết lập thị trấn và nhà tù xung quanh đó. Trong những năm 1880, nhiều nhà thám hiểm vàng đã đến Ushuaia sau những tin đồn về những mỏ vàng lớn, điều này được chứng minh là sai. Vào ngày 12 tháng 10 năm 1884, như một phần của Cuộc thám hiểm Nam Đại Tây Dương, Commodore Augusto Lasserre đã thành lập phân đội Ushuaia, với các nhà truyền giáo và sĩ quan hải quân ký kết Đạo luật Nghi lễ. Don Feliz M Paz được bổ nhiệm làm Thống đốc của Đất Lửa và vào năm 1885, đặt tên Ushuaia là thủ phủ của đảo. Năm 1885, cảnh sát lãnh thổ được tổ chức dưới quyền của Antonio A. Romero với trụ sở chính cũng ở Ushuaia. Nhưng mãi đến năm 1904, Chính phủ Liên bang Argentina mới công nhận Ushuaia là thủ phủ của đảo Đất Lửa.

Ushuaia đã từng xảy ra một số nạn dịch bệnh nguy hiểm, bao gồm bệnh sốt phát ban, ho gà và sởi, làm suy giảm đáng kể số lượng các bộ lạc bản địa. Nhưng vì người Yámana không được bao gồm trong dữ liệu điều tra dân số, con số chính xác bị mất không được biết đến. Cuộc điều tra dân số đầu tiên được tổ chức vào năm 1893, ghi nhận 113 đàn ông và 36 phụ nữ sống ở Ushuaia. Nhà tù được chính thức công bố theo lệnh của Tổng thống Roca vào năm 1896. Đến năm 1911, do ảnh hưởng của dịch bệnh, người Yámana đã biến mất hoàn toàn. Dân số tăng lên 1.558 người theo điều tra dân số năm 1914.

Có vị trí xa xôi, hiểm trở cộng thêm khí hậu khắc nghiệt với gió bão, sương mù, mưa đá, tuyết rơi thường xuyên nên vào đầu thế kỷ XX, Ushuaia được chính quyền thường xuyên chọn làm nơi lưu đày tội phạm. Đây là trụ sở của những nhà tù tàn bạo nhất Argentina. Năm 1896 nhà tù đón các tù nhân đầu tiên, chủ yếu là những người tái phạm và tù nhân nguy hiểm được chuyển từ thủ đô Buenos Aires, nhưng cũng có một số tù nhân chính trị. Một nhà tù quân sự riêng biệt được khai trương vào năm 1903 tại Puerto Golondrina gần đó. Hai nhà tù sáp nhập vào năm 1910, và khu phức hợp kết hợp đó vẫn còn vào ngày hôm nay. Như vậy, trong nửa đầu thế kỷ 20, thành phố nằm xung quanh nhà tù do chính phủ Argentina xây dựng để tăng dân số Argentina và để đảm bảo chủ quyền của Argentina đối với đảo Đất Lửa. Nhà tù dành cho những kẻ tái phạm và tội phạm nghiêm trọng, theo gương người Anh ở Tasmania và người Pháp ở Guyane. Việc trốn thoát khỏi đảo Đất Lửa rất khó, mặc dù có hai tù nhân đã trốn thoát được vào khu vực xung quanh trong vài tuần. Do đó, những người trong tù đã trở thành những người bị ép phải lao động cưỡng bức và dành phần lớn thời gian của họ để xây dựng thị trấn bằng gỗ lấy từ khu rừng xung quanh nhà tù. Họ cũng xây dựng một tuyến đường sắt đến khu định cư mà bây giờ trở thành một điểm thu hút khách du lịch được biết đến với tên gọi Chuyến tàu đến nơi tận cùng thế giới (Tren del Fin del Mundo), được biết đến như tuyến đường sắt cực nam của thế giới. Nhà tù hoạt động cho đến năm 1947, khi Tổng thống Juan Perón đóng cửa theo lệnh hành pháp để đáp ứng với nhiều báo cáo về hành vi lạm dụng phạm nhân và điều kiện sống không an toàn. Hầu hết các lính canh tù ở lại Ushuaia, trong khi các tù nhân được chuyển đến các nhà tù khác xa hơn về phía bắc. Sau khi nhà tù đóng cửa, nơi đây trở thành một phần của Căn cứ Hải quân Ushuaia, hoạt động như một cơ sở lưu trữ và văn phòng cho đến đầu những năm 1990. Sau đó, nó được chuyển đổi thành Bảo tàng Hải dương học Ushuaia như hiện tại.

Căn cứ hải quân tại Ushuaia đã hoạt động trong Chiến tranh Falkland năm 1982. Tàu tuần dương Argentina, ARA General Belgrano, sau đó bị Hạm đội Anh đánh chìm, trước đó đã khởi hành từ cảng Ushuaia, nơi một đài tưởng niệm được dựng lên vào tháng 2 năm 1996.